Thế giới kĩ thuật số đã mở rộng cuộc sống của chúng ta theo nhiều cách. Kết nối xã hội có thể được thực hiện chỉ bằng một cái bấm nút biến nó trở nên nhanh chóng và dễ dàng để gặp gỡ mọi người. Điều này có nghĩa là bạn có thể tiếp cận hàng triệu người, tương tác và nói chuyện cũng như kiểm soát việc trả lời hoặc bỏ qua bất cứ ai bạn muốn, những điều mà rất khó làm trong thế giới thực. Xây dựng nhiều mối quan hệ cùng một lúc trở thành chuẩn mực trực tuyến với những người sống ở bất kỳ nơi nào trên thế giới.

Nhưng nhược điểm của tất cả những điều này là gì? Vấn đề là, với việc dễ dàng xây dựng mối quan hệ, nguy cơ bị lừa đảo sẽ càng lớn. Theo Trung tâm Khiếu nại Internet, một con số khổng lồ trị giá 173 triệu USD đã bị mất bởi những người bị “lừa tình” tính riêng ở California.​​​​​​​^[1]

Nếu thế giới kĩ thuật số là một nơi tuyệt vời để xây dựng những sự liên kết mới và nâng cao chất lượng cuộc sống, thì tại sao lại ngày càng nhiều người rơi vào những vụ lừa đảo trực tuyến hơn cả trong thế giới thực?

Cách bộ não hoạt động: Thiên vị sự thật

Đối với các mối quan hệ với xã hội, sự nghiệp và cả chính quyền nhằm phục vụ công việc, thì một sự tin tưởng nhất định phải được đặt ra. Điều này là do, việc luôn hoài nghi về tính trung trực của mọi người không thể tạo ra các mối quan hệ hài hòa. Nói cách khác, nó trở thành một sự mặc định xã hội mà qua đó ta bỏ qua những mâu thuẫn, vì chúng ta muốn tin rằng những điều chúng ta nghe, thấy và đọc được là sự thật. Điều này được gọi là thiên vị sự thật.

Và trong khi thiên vị sự thật thực chất về cơ bản là một cách hòa bình và hòa đồng để hòa nhập thế giới, nhưng thật không may, nó mang lại cho những kẻ dối trá một lợi thế.

Sự hiện diện trên mạng lấy đi những căn cứ bằng lời nói và hành vi mà giao tiếp mặt đối mặt mang lại như một cách để phát hiện những lời nói dối. Nhưng nhiều người thường loại bỏ sự khác biệt để tránh sự hoài nghi và muốn tin rằng họ đang nói chuyện với một người trung thực.

Internet về cơ bản hoạt động như một cái mặt nạ, làm cho việc hiểu được chúng ta đang trao đổi với ai trở nên rất khó. Trong thế giới thực, chúng ta có thể cảm nhận được năng lượng hoặc ngôn ngữ cơ thể của một người, qua đó tạo ra một bức tranh đầy đủ hơn. Nhưng đằng sau màn hình, chúng ta phụ thuộc vào các kỹ thuật chưa qua kiểm chứng để đánh giá một người và bộ não chúng ta không thể xây dựng đủ dữ liệu để phát hiện ra ai là bạn hay thù mà không có những tương tác vật lý.

Tại sao Internet không giống vẻ bề ngoài

Hầu hết mọi người đưa hình ảnh của họ lên Internet dưới dạng Facebook, Twitter, Instagram hoặc hồ sơ trên trang web hẹn hò và hầu như mọi người đều đã lọc, photoshop hoặc điều chỉnh hình ảnh của họ bằng cách nào đó. Trong hầu hết các trường hợp, nó vô hại. Chúng ta thường phóng đại sở thích và điều mình quan tâm để làm cho bản thân đẹp hơn trong mắt người khác. Một lần nữa, đây có thể là một điều khá bản năng và ngây thơ bởi vì tất cả chúng ta đều muốn xây dựng một hình ảnh độc đáo và thú vị để thu hút mọi người.

Tuy nhiên, tất cả chúng ta đều biết rằng có những kẻ ngoài kia bẻ cong sự thật về thông tin trên mạng mà khó có thể nhận ra. Cuộc sống của chúng gần như hoàn hảo với nền giáo dục hàng đầu, kỹ năng đa ngôn ngữ và công việc có thu nhập cao. Điều này có thể là thật được không? Làm sao mà bạn có thể tin rằng đó là một người trung thực?

Cách phát hiện những kẻ dối trá trong thế giới kĩ thuật số

Xây dựng các mối quan hệ trên mạng là một cách tuyệt vời để gặp gỡ bạn mới và thường thì đây không phải là điều xấu. Tuy nhiên, thận trọng là điều bắt buộc bởi vì bạn không có những căn cứ qua lời nói hoặc hành vi mà bạn thường gặp.

Có những kỹ năng để giải mã tính cách, sự thành thật và tính chân thực của người ở phía bên kia màn hình nhằm đưa ra cảm nhận về người đó và làm cho những phỏng đoán “có qua đào tạo”.

Phỏng đoán “có qua đào tạo” là một cách cởi mở nhưng thận trọng để tìm hiểu về người mà bạn có thể không gặp trực tiếp. Nếu bạn đang xây dựng một mối quan hệ trên mạng:

1. Hãy đưa ra một vài dự đoán ban đầu. Từ những gì bạn thấy, hãy cố gắng tìm ra cả hai mặt tích cực và tiêu cực của họ. Điều này sẽ giúp giữ một cái nhìn cân bằng mà không có sự thiên vị sự thật ngay. Hãy nhìn một cách tổng thể vào con người, không chỉ qua những gì họ nói với bạn hay những gì người khác nói về họ.
2. Tìm kiếm trên Internet về họ. Điều này nghe có vẻ như là rình rập nhưng lại hữu ích để đảm bảo các thông tin khác nhau của họ nhất quán. Điều này bao gồm tính nhất quán của thông tin cũng như tính cách qua những gì họ chia sẻ hoặc cách họ tương tác.
   
3. Tìm kiếm bằng chứng cho thấy tất cả các thông tin đều phù hợp. Nhìn lại những dự đoán ban đầu của bạn về người đó và xem họ có khớp (hoặc không khớp) với bất kỳ thông tin nào bạn đã thu thập. Sau khi cân nhắc, bạn sẽ có thể xem liệu bằng chứng có đúng với một trong số các dự đoán không.

Khi đánh giá một người nào đó trên mạng, bạn cần phải có tư duy logic thay vì dựa vào bản năng vốn hỗ trợ chúng ta tốt nhất khi chúng ta nhìn trực tiếp ai đó. Có một cách tiếp cận hợp lý hơn sẽ phủ nhận xu hướng cho phép sự thiên vị sự thật và do đó tránh khả năng bị lừa.

Lần tới khi bạn gặp ai đó trên mạng, hãy lùi lại một bước và cho phép bản thân thận trọng. Mặc dù thật tốt khi tin tưởng người khác, nhưng hãy lưu ý đến sự thiên vị sự thật mà chúng ta có xu hướng sử dụng khi tương tác với người khác và đảm bảo bạn không khiến bản thân dễ bị lừa.

Tài liệu tham khảo