Albert Einstein đã từng nói,

Nếu bạn không thể giải thích một vấn đề theo cách đơn giản, tức là bạn chưa đủ hiểu rõ vấn đề đó.

Đôi khi chúng ta cảm thấy rất khó để giải thích cho người khác hiểu rõ về một khái niệm khó hiểu, hoặc khái niệm thậm chí trừu tượng nào đó.

Trong bài viết này, tôi sẽ hướng dẫn cho bạn một phương pháp, đó chính là ẩn dụ. Giải thích và xem xét một khái niệm nào đó theo phương pháp ẩn dụ sẽ giúp chúng ta cải thiện tư duy của bản thân.

Tư duy ẩn dụ là cách tuyệt vời để phân tích và tổng hợp các ý niệm trừu tượng, chẳng hạn như khái niệm an ninh mạng. Trong một báo cáo của Phòng thí nghiệm quốc gia Sandia cho Bộ Năng lượng Hoa Kỳ, một nhóm nghiên cứu đã tìm hiểu phép ẩn dụ cho an ninh mạng. Bằng cách tư duy ẩn dụ, các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra rằng họ có thể cải thiện tư  duy và thảo luận về an ninh mạng theo bốn cách:^[1]

1. Họ hiểu rõ hơn về giá trị và giới hạn của khái niệm an ninh mạng.
2. Dùng các phép ẩn dụ mới ít phổ biến đã giúp khơi dậy trí tưởng tượng của họ.
3. Các phép ẩn dụ mang lại hiệu quả tốt có thể được phát triển thành nhiều mô hình mới để tiếp cận các vấn đề về an ninh mạng.
4. Các phép ẩn dụ được dùng như phương pháp Heuristic (kỹ thuật dựa trên kinh nghiệm để giải quyết vấn đề), giúp chúng ta hiểu rõ hơn các khái niệm trừu tượng từ lĩnh vực an ninh mạng cho đến các lĩnh vực quen thuộc hơn mà không cần chuyên môn vẫn hiểu rõ.

Ẩn dụ là gì?

Trước khi xem xét các phép ẩn dụ, chúng ta sẽ tìm hiểu về định nghĩa phép ẩn dụ. Trong cuốn Chúng Ta Sống Bằng Ẩn Dụ, George Lakoff và Mark Johnson đã định nghĩa ẩn dụ như sau:

Ẩn dụ ý niệm luôn có mặt trong cuộc sống hàng ngày của chúng ta. Ẩn dụ ý niệm là một khái niệm trừu tượng. Do phép ẩn dụ chúng ta dùng để lý giải các khái niệm có thể không nhất quán với nhau, cho nên hệ thống ý niệm của chúng ta về tổng thể không nhất quán với nhau. Trong cuộc sống hàng ngày, chúng ta sống dựa trên cơ sở suy luận rút ra từ phép ẩn dụ.

Trong khi đó, theo Zoltan Kovecses trong cuốn Ẩn dụ: Giới Thiệu Thực Tiễn, ẩn dụ được định nghĩa là:

Ẩn dụ được định nghĩa là hiểu biết một miền ý niệm này theo một miền ý niệm khác. Ví dụ: chúng ta thường nói hoặc suy nghĩ về cuộc sống theo hướng là cuộc hành trình. Một cách giải thích ngắn gọn dễ hiểu hơn về quan điểm ẩn dụ này là: miền ý niệm (A) chính là miền ý niệm (B), đây là ẩn dụ ý niệm. Ẩn dụ ý niệm gồm hai miền ý niệm, trong đó một miền ý niệm này sẽ được hiểu theo miền ý niệm kia. 

Ẩn dụ = Tư duy nhận thức cao

Hãy xem xet một số ẩn dụ để hiểu rõ về chiến tranh mạng và an ninh mạng. Cảm hứng để tạo ra định dạng cho các ý tưởng dưới đây của tôi xuất phát từ  Bigthink.com.

Chiến tranh Mạng // Cờ vây

Đề tìm hiểu chi tiết hơn về khái niệm này, hãy tham khảo cuốn Trong Trại của Athena.

Chiến tranh mạng // Loài gây hại

Để rõ hơn về khái niệm này, hãy đọc bài viết Bài học từ kiểm soát loài gây hại: Tại sao các phép ẩn dụ phổ biến trong an ninh mạng bị phá vỡ.

Tấn Công Giả Mạo // Câu Cá

Quét Mã Độc // Tầm soát Bệnh Tổng Quát

Sâu Máy Tính hoặc Virus // Bệnh Truyền Nhiễm

Tìm hiều những khái niệm trên bằng phương pháp ẩn dụ có thể giúp chúng ta nắm vấn đề rõ hơn và giúp tiếp cận được các phương pháp mới sáng tạo hơn. Đây chính là cách mà chúng tôi lấp đầy tư duy và kết nối tư duy của chúng ta với một khái niệm nào đó.

Với những ý tưởng ở trên, bạn có thể áp dụng được cách ẩn dụ nào vào việc lý giải các khái niệm khó hiểu và trừu tượng hay không?

Nguồn ảnh bìa: Kaboompics từ kaboompics.com

Tài liệu tham khảo