Từ điển Merriam-Webster định nghĩa sự xấu hổ như sau:

“Đó là trạng thái cảm xúc khi một người cảm thấy mình thật ngu ngốc trước mặt người khác.”^[1]

Tôi chắc chắn rằng bạn đã từng trải qua trạng thái này nhiều lần. (Chính tôi cũng từng trải qua!)

Bạn chỉ cần nhớ lại những lần bị vấp ngã nơi công cộng. Hẳn bạn đã cố gắng tỏ ra như thể chẳng có gì xảy ra - nhưng sự thực thì sâu bên trong, bạn có thể cảm thấy cực kỳ xấu hổ.

Bạn có biết thực tế có 6 loại xấu hổ không?

Bạn có thể chưa từng nghĩ đến điều này, nhưng thực tế thì các tình huống xấu hổ được chia thành sáu loại. (Dựa trên nguyên nhân vấn đề, bao gồm do chính chúng ta, các yếu tố môi trường xung quanh hoặc người khác gây ra.)

Hẳn bạn sẽ nhận diện đủ 6 loại này…

1. Quyền riêng tư bị xâm phạm - Tình huống này xảy ra rất nhiều với những người nổi tiếng. Chẳng hạn, hình ảnh thân mật của họ bị đánh cắp và sau đó được chia sẻ trên mạng cho tất cả mọi người xem.
2. Thiếu kiến ​​thức và kỹ năng - Bạn có nhớ đã từng trải qua một cuộc phỏng vấn khó khăn, khi sự thiếu hiểu biết của bản thân khiến bạn không thể trả lời được?
3. Hành động khó xử - Một ví dụ mới đây là khi BBC đang thực hiện một cuộc phỏng vấn trực tiếp với Giáo sư Robert E. Kennedy. Trong cuộc phỏng vấn, hai đứa con nhỏ của ông đã vô tình bước vào văn phòng - vào thẳng ống kính camera!
4. Bị chỉ trích và từ chối - Một ví dụ cụ thể về loại tình huống này, là khi bạn hẹn hò ai đó. Bạn đã tập hợp tất cả sức mạnh và sự tự tin của mình, nhưng rồi sự tự tin đó nhanh chóng tan biến khi người kia từ chối lời mời của bạn. Mặt đối mặt, đây có thể là một tình huống rất xấu hổ - cho cả đôi bên.
5. Ám ảnh về hình ảnh bản thân - Tầng lớp thanh thiếu niên đặc biệt dễ rơi vào trường hợp này. Họ cảm thấy xấu hổ về cơ thể của mình, hoặc xấu hổ vì không có quần áo và đồ đạc hợp thời trang (ví dụ: không sở hữu chiếc iPhone đời mới nhất).
6. Môi trường xung quanh - Một ví dụ là khi bạn đang xem phim cùng bố mẹ. Mọi thứ đang diễn ra tốt đẹp, và bạn đang thưởng thức bộ phim, cho đến khi đột nhiên đến một cảnh phim "người lớn"! Bạn không biết phải nhìn đi đâu - hoặc nói gì. Bạn chỉ hy vọng và cầu xin rằng cảnh quay này sẽ kết thúc nhanh chóng!

Như bạn có thể thấy từ các ví dụ trên, sự xấu hổ là điều không thể tránh khỏi trong cuộc sống của chúng ta.

Tuy nhiên, luôn có những cách để đối phó hiệu quả với các tình huống xấu hổ. Hãy cùng xem qua các phương pháp này nhé.

Làm thế nào để không chết vì xấu hổ?

Một trong những người bạn của tôi bị rối loạn ngôn ngữ, khiến anh ta hay nói lắp. Mặc dù điều này có thể khiến anh ta lúng túng khi nói trước mặt người khác, tôi biết là anh ta không bao giờ để chuyện đó xảy ra. Trên thực tế, anh ấy thực sự là một người giao tiếp hiệu quả và thuyết phục.

Dù nguyên nhân cho sự xấu hổ của bạn là gì đi nữa, chắc chắn sẽ có cách để bạn đối phó với nó.

Cùng đọc tiếp để tìm câu trả lời nhé….

Đừng để "hiệu ứng Spotlight" làm mờ mắt bạn

Các nhà nghiên cứu từ Đại học Cornell gần đây đã thực hiện một số nghiên cứu về mức độ chú ý của mọi người xung quanh đến hành động và ngoại hình của chúng ta.^[2] Nghiên cứu cho thấy hầu hết chúng ta đều đánh giá quá cao tầm quan trọng của việc hành vi và ngoại hình của mình được người khác chú ý hoặc ghi nhớ. Thực tế thì hầu hết mọi người đều quá bận rộn quan tâm đến bản thân họ, hơn là lo lắng về người khác. (Tôi chắc rằng bạn biết một số đồng nghiệp hoặc bạn bè của mình phù hợp với mô tả này.) Nói cách khác, tình huống xấu hổ của bạn có thể sẽ không được chú ý, hoặc ít nhất là mọi người sẽ mau chóng quên đi. (Quả là một tin tốt!)

Thay đổi cách thức tiếp cận

Bạn được yêu cầu giới thiệu một người đồng nghiệp tại hội nghị bán hàng hàng năm của công ty. Thật không may, sự căng thẳng chiến thắng bạn - và bạn không thể nhớ tên đồng nghiệp của mình. Hẳn là bạn cảm thấy xấu hổ lắm. Tuy nhiên, có một mẹo đơn giản để nhẹ nhàng thoát khỏi tình huống này. Hãy hướng sự chú ý đến đồng nghiệp của bạn (thay vì chính bạn) bằng cách khen ngợi họ như: "Một điều mà tôi nhớ, đó là đồng nghiệp của tôi có trí nhớ tốt hơn tôi rất nhiều!”

Giữ bình tĩnh

Các câu hỏi cứ tiếp tục dồn dập... Và người phỏng vấn dường như quyết tâm tìm hiểu lý do tại sao bạn không phù hợp với công việc! Trong những tình huống như thế này, bạn có thể nhanh chóng cảm thấy yếu đuối và xấu hổ. Bí quyết là hãy giữ bình tĩnh. Bạn có thể làm điều này bằng cách đảm bảo rằng bạn kiểm soát được hơi thở của mình, rằng các câu trả lời của bạn luôn mạch lạc (trong khả năng tốt nhất của bạn) và tự nhắc nhở bản thân rằng những người được phỏng vấn khác cũng gặp tình huống giống như bạn! Bằng cách giữ được sự tự tin, bạn sẽ tránh bị bối rối - và có cơ hội lớn để nhận được công việc.

Tự giễu chính mình

Với chiều cao 2,10 mét, tôi thường khiến mọi người nhận xét về chiều cao của mình (thực tế là rất nhiều lần trong ngày). Đôi khi sự chú ý này theo chiều hướng tích cực - đôi khi không. Tôi thường đối phó với tình huống sau bằng cách tự giễu chính mình. Ví dụ: nếu tôi đang mua sắm trong siêu thị, thỉnh thoảng có ai đó nói với tôi: "Với chiều cao của bạn, bạn sẽ rất phù hợp để đưa hàng lên các kệ trên cùng." Và tôi trả lời: "Phải, nhưng tôi sẽ hoàn toàn vô dụng khi cần phải để hàng xuống các kệ dưới cùng!”

Đừng cố gắng nhớ lại các tình huống xấu hổ

Những khoảnh khắc đáng xấu hổ có thể ám ảnh chúng ta trong nhiều năm. Chẳng hạn, tôi chắc chắn bạn vẫn nhớ các sự kiện xảy ra thời còn đi học. Có lẽ bạn đã trả lời một câu hỏi không chính xác trong lớp - và mọi người đều cười nhạo bạn. Một sự cố như thế này có thể đã khiến bạn không muốn phát biểu trước lớp một lần nữa. Ở quãng đời sau đó, bạn có thể gặp vấn đề khi nói chuyện trước công chúng, v.v... Như bạn có thể thấy, điều quan trọng là phải thoát khỏi những tình huống xấu hổ. Bạn hãy làm điều này bằng cách chấp nhận rằng những điều đó đã xảy ra, nhưng bây giờ bạn đã thay đổi thành một người khác, mạnh mẽ hơn. Bạn cũng có thể học cách quên đi những tình huống xấu hổ bằng cách tập trung tinh thần vào thời khắc hiện tại.

Đối mặt với vấn đề và giải quyết nó

Hãy tưởng tượng bạn vừa mới làm đổ ly latte tại quầy bán hàng của quán cà phê nơi bạn sinh sống. Đồ uống nóng, sủi bọt văng khắp nơi! Bạn chắc hẳn rất lúng túng trước tình huống này. Một cách để đối phó là ngay lập tức dọn dẹp mớ hỗn độn. Điều này sẽ giúp bạn tách rời khỏi sự cố và thay vào đó, cho phép bạn tập trung giải quyết vấn đề. Điều này không chỉ làm cho bạn hạnh phúc hơn - mà nhân viên quán có thể cũng sẽ cảm ơn bạn!

Tôi xin thành thật với bạn, không có công thức kì diệu nào có thể ngăn bạn không cảm thấy xấu hổ.

Tuy nhiên, nếu áp dụng các mẹo và kỹ thuật ở trên, bạn sẽ có thể tự tin đối phó với tất cả các tình huống xấu hổ, từ đó có được một cuộc sống hạnh phúc và đầy đủ hơn.

Tài liệu tham khảo