Rất nhiều người trong chúng ta đã từng gặp phải tình huống này:

Bạn dự định đến dự một buổi tiệc với một người bạn thân, nhưng vào phút chót người bạn đó lại không đi. Bạn quyết định vẫn tiếp tục đến dự tiệc, với suy nghĩ rằng khả năng là bạn sẽ gặp được một ai đó mình quen.

Thế nhưng khi tham dự tiệc, bạn nhận thấy xung quanh toàn là người lạ mặt. Nếu giống như tôi trước đây, hẳn bạn sẽ chỉ đứng ở một góc, lặng lẽ một mình cho đến khi có người nào bắt chuyện với mình. Như vậy, hoặc đi về nhà.

Điều này đã xảy ra rất nhiều lần với tôi. Dù là do sợ hãi hay rào cản tâm lý khiến tôi không thể bắt chuyện với mọi người, đó là một trở ngại quá lớn mà tôi cảm thấy không thể vượt qua được. Nhưng thực sự thì tôi không mong gì hơn là được nói chuyện với mọi người. Với tôi, nguyên nhân là do chứng sợ giao tiếp xã hội, nhưng thực tế có rất nhiều lý do khiến ta gặp khó khăn khi nói chuyện với người lạ.

Bạn cũng có thể nhận thấy mình có khả năng nói chuyện dễ dàng với một số người lạ mặt, nhưng đối với những người khác thì họ lại gặp rất nhiều khó khăn. Tại sao lại như vậy?

Vì sao nói chuyện với người lạ lại khó khăn như vậy?

Nếu bạn thấy khó nói chuyện với một số người hơn những người khác, nguyên nhân có thể là do bạn cảm thấy sợ hãi, cách ý thức cũng như vô thức.^[1] Có thể đó là một người bạn thấy hấp dẫn, muốn trở thành bạn tốt, hoặc có tiềm năng giới thiệu bạn với nhiều người bạn mới và thú vị nữa.

Khi nói chuyện với họ, bạn có thể nhận thấy bản thân luôn ở trong tình trạng đánh giá tình hình, và sợ rằng mình có thể nói điều gì đó khiến họ bỏ đi, thậm chí là không thích mình. Việc bạn suy nghĩ như vậy trong lúc giữ mạch đối thoại là gần như bất khả thi. Chưa nói đến việc bạn có thể sẽ rất nản lòng, đặc biệt nếu cảm thấy họ sở hữu những kỹ năng xã hội ở cấp độ cao hơn bạn (đối với họ, họ có thể đánh giá kỹ năng của bạn cũng rất ổn).

Cảm giác sợ hãi này cũng có thể là nguyên nhân cho việc bạn không nói chuyện khi ở trong một căn phòng toàn người lạ mặt. Bạn muốn tiến lại bắt chuyện với một ai đó, thế nhưng trong tâm trí bạn lại cảm thấy quá khó để tạo ấn tượng tốt ban đầu. Vì lẽ đó, bạn không nói gì cả, hoặc không thấy có chuyện gì để nói.

Điều này càng trở nên trầm trọng hơn nếu bạn bị hội chứng sợ xã hội. Dù đôi khi bạn có thể cảm thấy chỉ riêng mình bị rơi vào tình trạng này, hội chứng sợ xã hội là vấn đề về sức khỏe tâm thần phổ biến thứ ba, sau chứng nghiện rượu và trầm cảm.^[2] Do đó, trong một căn phòng đông người, khả năng lớn là nhiều người cũng gặp phải khó khăn tương tự khi nói chuyện với người lạ, nhưng có thể họ có phương cách đối phó, hoặc những kỹ năng xã hội được phát triển từ những tình huống áp lực này.

Bạn và tôi đều biết rằng việc khắc phục vấn đề này có tầm quan trọng rất lớn đối với sự phát triển của cá nhân. Sau cùng, nói chuyện với người lạ là điều bạn sẽ phải làm hàng ngày. Cảm thấy khó khăn, thậm chí không thể giao thiệp với mọi người là lý do mà tôi tin rằng đã ngăn chặn tiềm năng phát triển của mình rất nhiều, hẳn là bạn biết điều này chứ?

Làm sao để vượt qua hội chứng sợ giao tiếp xã hội?

Dù bạn cảm thấy thế nào, những vấn đề và khó khăn trên đây là cực kỳ phổ biến. Rất nhiều người đã tự thân vượt qua những khó khăn này. Một số đã khắc phục được hoàn toàn, hoặc chỉ đơn thuần cải thiện phần nào kỹ năng xã hội và giao tiếp của họ so với trước đây. Điều quan trọng bạn cần biết là bất kỳ khó khăn nào cũng có thể vượt qua được.

Về phía cá nhân mình, tôi nhận thấy tham gia vào những cuộc nói chuyện tầm phào là phương thức tốt để phá vỡ lớp rào cản, vì khi đó tôi không cảm thấy cần thiết phải tạo ấn tượng với mọi người. Bạn đối với họ cũng như họ đối với bạn… nếu bạn hiểu điều tôi muốn nói là gì.

Ngoài ra, còn hàng trăm những cách thức khác.

• Một số người có thể gợi ý chơi một trò chơi đơn giản hoặc chơi tic-tac-toe.^[3] Nếu mọi người cùng tham gia, tâm trí bạn sẽ tập trung vào trò chơi thay vì nội dung cuộc đối thoại. Khi đó, bạn có thể sẽ nhận thấy câu chữ trở nên dễ dàng hơn rất nhiều, vì bạn chỉ chú ý đến trò chơi chứ không còn suy nghĩ về việc phải nói gì nữa.
• Hãy nở nụ cười, mọi người đều cảm thấy dễ gần hơn với những ai vui vẻ. Nếu bạn đứng im lặng trong một góc, họ có thể cho là bạn khó gần. Nhưng nếu bạn mỉm cười, họ có thể sẽ bắt chuyện với bạn mà chẳng cần bạn phải chủ động trước.
• Trước khi bắt đầu nói chuyện, đừng lo lắng về kết quả của cuộc trò chuyện, mục tiêu hay mong muốn thu được điều gì từ cuộc đối thoại đó.^[4] Điều này sẽ giúp giảm bớt những áp lực bạn có thể cảm thấy trong tâm trí.
• Nhắc nhở bản thân rằng họ là người lạ, bạn đã sống cuộc sống của mình mà chẳng cần đến ý kiến của họ về bạn. Dù họ có nghĩ xấu về bạn hoặc không bị ảnh hưởng bởi cuộc trò chuyện thì khi đó, thực tế bạn cũng chẳng mất gì cả.
• Nếu bạn đang trò chuyện nhưng không biết cách để tiếp tục, hãy nhớ kiềm chế mong muốn đặt câu hỏi. Dù việc đặt câu hỏi khuyến khích họ nói nhiều hơn bạn, nó cũng sẽ tạo áp lực khiến họ phải trả lời. Họ có thể cảm thấy như thể đang trong một buổi phỏng vấn.
  Thay vào đó, bạn có thể nói về nơi bạn ở, những gì bạn quan sát thấy hoặc nếu muốn biết thêm về họ, hãy đưa ra một nhận định để khuyến khích một câu trả lời từ phía họ.^[5] Chẳng hạn như “Cái X này hay thật đấy, tôi rất vui là mình đã tới”
  Việc này cũng sẽ khiến bạn cảm thấy thoải mái hơn.
• Hãy nhớ rằng không ai thích những khoảng lặng và những cuộc trò chuyện khó xử, vì vậy nếu thấy mình rơi vào một trong những tình huống này, họ cũng như bạn cần phải giải quyết ngay.
• Hãy quan tâm đến mọi người. Rất nhiều sự tương tác xã hội chỉ là những nghi thức xã giao hoặc những cuộc nói chuyện tầm phào. Hiếm khi bạn được trò chuyện với một người thực sự quan tâm đến bạn hoặc những gì bạn phải nói. Nếu bạn thể hiện được sự quan tâm đó đến người khác, khi ấy mọi người sẽ tự tìm đến với bạn.

Dĩ nhiên, hiện nay có hàng trăm cuốn sách và bài viết nói về chủ đề này (chính bạn cũng đang đọc một trong số đó đấy!). Tôi khuyên bạn hãy tìm đọc Đắc nhân tâm của Dale Carnegie. Đó là một cuốn sách rất kinh điển, và không phải ngẫu nhiên như vậy.

Tài liệu tham khảo