Chắc là bạn có quen biết những người với tính cách cởi mở thoải mái và dễ lôi cuốn người khác. Họ là tâm điểm của mọi buổi tiệc và có vẻ là hình mẫu chuẩn mực của sự tự tin. Song họ lại mất tới cả tiếng đồng hồ mới có thể sẵn sàng tới tiệm chỉ để mua ít bánh mì. Nếu họ thực sự tự tin vào bản thân như ta thấy, thì tại sao họ lại phải sửa soạn kỹ lưỡng đến thế để làm một việc nhỏ nhặt như vậy?

Thực tế là những người mạnh miệng và cởi mở thường cũng có thể gặp phải các vấn đề về lòng tự tôn thấp.^[1] Họ thường dùng tính cách của mình để che giấu cảm giác thực sự ở bên trong.

Những người thiếu tính tự tôn sẽ cố gắng mạnh miệng để ngụy trang cho cảm giác bất an của mình

Điều này bắt nguồn từ sự bất an nằm sâu trong con người họ. Kết quả là nó thường khiến họ phải cố gắng hành xử theo kiểu "bề trên" hoặc theo cách nào đó để che giấu tính tự tôn thấp của mình.

Hành vi mạnh miệng mang tính bù trừ quá lố này là nhằm tìm kiếm sự công nhận từ mọi người xung quanh. Nó có thể chỉ đơn giản như việc cố gắng tạo dựng hình ảnh bản thân theo kiểu, "Này! Nhìn tôi xem! Tôi là một người vui nhộn và thực sự hạnh phúc!" trong khi những người thực sự cảm nhận về bản thân mình như vậy sẽ tự tin về điều đó và không nhất thiết cảm thấy cần phải bộc lộ điều đó ra để được mọi người công nhận.

Thường thì bạn sẽ dễ dàng làm cho những người thiếu tự tôn đó phải im lặng bằng cách phủ định lại họ để chứng minh điều ngược lại.

Những người với kiểu tính cách này thường có nhu cầu mãnh liệt muốn nhận được những lời khen hoặc được mọi người trấn an về những tính tốt của mình. Khi không có được sự công nhận như vậy, họ có thể sẽ cảm thấy buồn chán và lo âu.

Những sự việc đã xảy ra với những người này trong quá khứ chính là nguyên nhân gây nên hiện tượng đó^[2]

• Mối quan hệ không tốt với cha mẹ – Việc không nhận được sự hỗ trợ, tình yêu thương hoặc sự chú ý đúng mức trong quá trình trưởng thành có thể góp phần tác động đáng kể đến sự phát triển của một người trẻ tuổi.
• Áp lực từ bạn bè đồng trang lứa – Cũng tương tự như vậy, việc sống trong một môi trường mà các bạn cùng lớp hoặc bạn bè đồng trang lứa đối xử với mình theo cách khiến mình thiếu tự tin hoặc gây áp lực để buộc mình làm những việc khiến mình khó chịu có thể góp phần tạo ra tâm lí bất an.
• Ngoại hình không như ý muốn – Theo Đại học Washington thì 53% các bé gái không vừa ý với cơ thể của mình, và con số này tăng lên đến 78% ở độ tuổi 17. Áp lực từ giới truyền thông trong cuộc sống hằng ngày của chúng ta, cùng với nền văn hóa theo kiểu "tôn sùng" những nhân vật nổi tiếng đang khiến mọi người kì vọng một cách phi thực tế về việc ngoại hình của mình nên như thế nào và mình nên có một cơ thể ra làm sao.
• Những tổn thương trong quá khứ – Những người đã phải chịu đựng tình trạng lạm dụng về thể xác, cảm xúc, tinh thần hay tình dục sẽ dễ trải qua chứng trầm cảm, lo âu, bất an và thiếu tính tự tôn. Hậu quả của tình trạng lạm dụng có thể khiến họ cảm thấy mình vô giá trị, xấu hổ hoặc tội lỗi.
• Sự kỳ vọng cao từ những người khác – Xã hội của chúng ta là một xã hội mà mọi việc đều diễn ra siêu tốc. Áp lực trong lĩnh vực học thuật, thể thao và hoạt động xã hội có thể tác động rất lớn đến một người nào đó, nhất là nếu những lĩnh vực này lại đặc biệt đầy tính thách thức đối với họ.
• Lối tư duy tiêu cực – Đây là một kiểu hành vi có thể tạo thành thói quen, trong đó một người quá quen với trạng thái tinh thần buồn chán và tiêu cực, đến nỗi họ khó thoát ra khỏi lối tư duy đó một khi nó đã được lập trình vào trong bộ não luôn rồi.

Để giúp đỡ những người thiếu tính tự tôn, hãy bắt đầu bằng việc củng cố cảm giác an tâm cho họ

Việc đồng cảm với họ và giúp họ tạo dựng cảm giác an tâm cho chính mình là điều thiết yếu để giúp đỡ những người thiếu tính tự tôn.^[3]

1. Hãy tránh vướng vào những cuộc đối thoại tiêu cực với họ

Nếu cuộc đối thoại đang dần lâm vào tiêu cực, thì bạn vẫn có khả năng lái nó đi về hướng tích cực.

Chẳng hạn như nếu một người đang tự dằn vặt mình vì đã thi trượt bằng lái xe, thì bạn có thể chỉ ra cho họ thấy là họ đã qua được bài thi lý thuyết rồi, và có một người bạn chung của hai bạn có thể đã thi trượt đến vài lần rồi mới qua được.

2. Đừng ngần ngại nói rằng bạn quan tâm tới họ

Tính tự tôn thấp thường bắt nguồn từ việc thiếu tình thương dành cho chính bản thân mình. Hãy cho họ biết là bạn quan tâm tới họ và hãy kể ra những điểm tốt của chính họ mà không nhất thiết phải liên quan đến vẻ thẩm mỹ bên ngoài.

Đó có thể chỉ đơn giản như là việc kể rằng họ tốt bụng thế nào, và bạn coi trọng họ ra sao mỗi lần họ giúp đỡ bạn khi bạn gặp vấn đề với chiếc xe hơi.

3. Hãy tạo sự đồng cảm thông qua những hoạt động tích cực

Hãy mời họ tham gia những hoạt động mà bạn đang làm, từ đó có thể kích thích tinh thần của họ, chẳng hạn như tham gia các lớp học yoga, tập thể hình, hoặc đi mua sắm quần áo mới.

4. Hãy cùng xem phim hài và cùng cười vang

Ai cũng biết tiếng cười là loại thuốc tốt nhất. Thế nên hãy đảm bảo là bạn cũng sẽ tận hưởng những hương vị nhẹ nhàng của cuộc sống nhé.

Biết đâu lại đang có một bộ phim hài tuyệt hay mà cả hai bạn đều sẽ yêu thích? Nếu một người nào đó đang buồn chán về chính bản thân mình, thì việc giúp họ tìm lại nụ cười chắc chắn sẽ giúp kích thích tinh thần của họ đấy.

5. Đừng tỏ vẻ bề trên

Chúng ta có thể mắc phải lỗi sai là chỉ nói một câu đơn giản "hãy vượt qua chuyện đó đi" với một người đang phải đối mặt với một chuyện khó khăn có vẻ như quá sức chịu đựng của tinh thần và làm suy sụp cả thể xác. Việc nói như vậy sẽ chẳng giúp ích được gì, và có thể khiến người đó càng cảm thấy bị cô lập và bị bỏ rơi hơn.

Đừng nói câu đó với người khác - bất kể là họ đang phải đối mặt với chuyện gì đi nữa. Hãy nhớ rằng hầu hết mọi người đều không thể kiểm soát các cảm giác của mình. Cũng giống như việc bạn có thể sẽ không cưỡng lại được cảm giác đói bụng hay buồn ngủ vậy.

6. Hãy chăm sóc và yêu thương cả bản thân mình nữa

Chúng ta dễ rơi vào tình huống là mình bị mắc kẹt trong sự tiêu cực của người khác và nguồn năng lượng của chính mình bị cạn kiệt. Dù bạn có thể cố gắng thật nhiều để giúp đỡ một ai đó, thì điều đó sẽ chỉ có hiệu quả khi chính họ cũng sẵn lòng muốn tự cứu lấy mình. Hãy yêu thương họ, nhưng cũng phải nhớ yêu thương chính mình nữa nhé.

Nguồn ảnh bìa: Flaticon từ flaticon.com

Tài liệu tham khảo