Những giá trị của bạn làm nên con người bạn, tuy nhiên nhiều người thực sự không biết làm thế nào để định nghĩa hoặc giải thích những giá trị của họ. Giá trị của bạn quyết định cách bạn ứng xử, xử lý các tình huống, và nơi bạn đặt thời gian và nguồn năng lượng của mình trong cuộc sống. 

Ví dụ, một người coi trọng về thành công trong công việc sẽ hướng đến làm việc nhiều giờ hơn, sử dụng nhiều thời gian để tối ưu hoá công việc, và có lẽ sẽ hy sinh thời gian với gia đình và bạn bè. Một người coi trọng gia đình thì có thể chọn từ bỏ một vị trí hoặc chức vụ tốt hơn vì nó sẽ cản trở những buối tối và thời gian cuối tuần với gia đình họ. Điều bạn coi trọng không chỉ quyết định chiều hướng cuộc sống hàng ngày, mà còn tương lai của bạn nữa.

Bạn có biết điều bạn thực sự coi trọng trong cuộc sống và thế giới quanh bạn không? Nếu bạn không biết, bạn có thể là một người bất hạnh trong cuộc sống hoặc cảm thấy không hài lòng với tình trạng cuộc sống hiện tại, tuy nhiên bạn không thể đoán ra sao bạn lại cảm thấy như vậy, đúng không nào.

Mọi người đều nên biết những giá trị của mình, vì theo nghiên cứu cho thấy có những giá trị đặc biệt có thể khiến bạn vui vẻ hơn và hài lòng với cuộc sống trong thời gian dài. Ngược lại, có những giá trị dù chúng có vẻ tốt, nhưng cuối cùng sẽ dẫn bạn đến cuộc sống không hài lòng chút nào.

Dưới đây tôi sẽ giải thích cách xác định những giá trị có lợi cho mức độ hài lòng lâu dài trong cuộc sống và những giá trị nào thì không có lợi cho bạn.

Những gì bạn coi trọng sẽ quyết định cuộc đời bạn

Trong những năm tuổi hai mươi, tôi đã định hướng để hoàn tất việc học và cũng đạt được sự giàu có/một cuộc sống thoải mái. Tôi đã từng là người có niềm tin chân thành, và vì vậy trước đây đó là một giá trị cốt lõi trong cuộc sống của tôi. Hoàn cảnh và một loạt sự việc không may đã thay đổi những giá trị của tôi và thay vào đó tôi tập trung thời gian, năng lượng và mục đích sống vào việc lấy học vị tiến sĩ và trở nên giàu có. Cuối cùng tôi đã gả vào một gia đình giàu có và hoàn thành học vị tiến sĩ của mình. Tôi đã sống một cuộc sống thoải mái mà tôi nghĩ là mình muốn vậy. Tôi cũng trải nghiệm những thành công tuyệt vời trong sự nghiệp giáo dục bao gồm việc làm nghiên cứu sinh sau tiến sĩ tại Harvard; tuy nhiên tôi vẫn cảm thấy chưa hài lòng. Tôi biết có điều gì đó vẫn thiếu trong cuộc sống của mình. Giá trị về niềm tin đã bị tôi đặt qua một bên.

Sau khi ly dị ở tuổi 30, tôi đã xác định lại những giá trị của mình. Tôi quyết định rằng giàu có không còn ở vị trí hàng đầu trong danh sách những giá trị cá nhân của mình. Tôi cũng quyết định rằng đức tin/tôn giáo và gia đình là ưu tiên hàng đầu của mình. Cuộc sống của tôi trở nên tích cực và tôi đã có cuộc sống viên mãn. Tôi không còn sống trong ngôi nhà 1000 mét vuông (10000 sq ft) trên bờ biển, nhưng nó không thành vấn đề đối với tôi vì tôi có đức tin và gia đình.  

Mức độ hài lòng trong cuộc sống của tôi bây giờ nhiều hơn những năm tôi hai mấy tuổi. Trong những năm đó, bề ngoài thì có vẻ như tôi có tất cả, tuy nhiên tôi cảm thấy có một khoảng trống nào đó còn thiếu vắng trong cuộc sống của mình. Điều tôi đã không nhận ra khi đưa ra quyết định cá nhân để thay đổi mạnh mẽ khi 30 tuổi là việc nghiên cứu đã giúp đỡ quyết định của mình để tìm kiếm ý nghĩa lớn hơn qua đức tin và gia đình chứ không phải thành công trong công việc và giàu có. Tôi mất mười năm để nhận ra điều đó.

Một cuộc sống trọn vẹn đến từ những điều bên trong bạn

Một số người gặp bế tắc cả đời với việc đi tìm sự hài lòng và ý nghĩa trong cuộc sống và nó đến từ việc lựa chọn những giá trị tạo nên ý nghĩa cuộc sống. Những giá trị cốt lõi của bạn có góp phần vào mức độ hài lòng lâu dài và ý nghĩa trong cuộc sống không, hay những điều đó chỉ quẩn quanh trong hạnh phúc ngắn ngủi và những thứ vật chất?

Nghiên cứu của tạp chí Khoa học Mỹ đã làm rất nhiều khảo sát về chủ đề hạnh phúc, mức độ hài lòng trong cuộc sống, và các giá trị để đánh giá điều gì làm con người hạnh phúc trong cuộc sống.^[1] Kết quả cho thấy rằng những người đã có những mối quan hệ nhân sinh ý nghĩa có mức độ hài lòng trong cuộc sống cao hơn. Họ cũng cho biết rằng việc giàu có hơn không khiến họ hạnh phúc hơn về lâu dài. 

Đức tin/tôn giáo cũng đóng một vai trò rất quan trọng trong mức độ hài lòng trong cuộc sống, như đoạn dưới đây được nêu trong bài viết này về nghiên cứu về chủ đề đức tin và tôn giáo:

Một khảo sát của Gallup cho thấy rằng số người cực kỳ sùng đạo tuyên bố rằng họ rất hạnh phúc cao gấp đôi số người có độ cam kết tâm linh thấp nhất. Các khảo sát khác bao gồm nghiên cứu được cộng tác bởi 16 quốc gia về 166,000 người trong 14 quốc gia, cho thấy rằng hạnh phúc và mức độ hài lòng trong cuộc sống tăng lên cùng với độ mạnh của liên kết tâm linh và tần suất tham dự các buổi thờ cúng.

Đặt giá trị vào đức tin của bạn, hoạt động tôn giáo, và tham dự các buổi thờ cúng do đó sẽ có khả năng tăng độ hài lòng của bạn trong cuộc sống.

Bản thân tôi biết rằng đức tin là điều đã mang đến cho tôi sự hài lòng tuyệt vời nhất trong cuộc sống và gia đình tôi đứng ngay thứ hai. Nghiên cứu ủng hộ điều này nhấn mạnh vào các mối quan hệ nhân sinh và đức tin như một cách để tăng mức độ hài lòng trong cuộc sống. Việc theo đuổi sự giàu có hoặc tăng thu nhập không hề tăng độ hài lòng lâu dài trong cuộc sống, theo như những nghiên cứu này cho thấy. Cuộc sống cá nhân của tôi là một minh chứng cho điều này, và nghiên cứu cũng ủng hộ các quan điểm này về các giá trị.

Lợi ích của việc xác định rõ giá trị của bạn

Trong những năm hai mấy tuổi, tôi chưa từng xác định rõ các giá trị của mình. Tôi cho phép chúng được định hình theo trải nghiệm cuộc sống của mình, hơn là có chủ ý đưa ra quyết định để xác định các giá trị đó. Vì vậy, tôi thật sự không hiểu lắm tại sao mình lại đưa ra những quyết định như vậy. Tôi quyết định dựa trên động lực là suy nghĩ và cảm xúc, hơn là có sự hiểu biết về nhu cầu về những giá trị cốt lõi cần được xác định trong cuộc sống.

Nghiên cứu trên tạp chí Khoa học Tâm lý cho thấy rằng những người đã xác định được giá trị cốt lõi của họ có trải nghiệm mức độ căng thẳng thấp hơn:^[2]

Những kết quả này cho thấy rằng việc nhìn nhận lại những giá trị cá nhân có thể giữ phản ứng của hệ thần kinh nội tiết và phản ứng tâm lý với căng thẳng ở mức độ thấp.

Biết rõ giá trị của bạn giúp tăng mức độ hài lòng trong cuộc sống và giảm thiểu căng thẳng. Nếu xác định được các giá trị, thì có thể tôi đã chọn một con đường khác. Tôi có thể đã trải qua ít căng thẳng hơn trong khoảng thời gian những năm 20 tuổi, nếu tôi xác định những giá trị thật rõ ràng.

Cách nhận biết các giá trị của bạn

Hãy nghiên cứu danh sách dưới đây và xem liệu có bất kỳ giá trị nào nổi bật lên như giá trị quan trọng nhất với bạn. Rồi làm theo hướng dẫn bên dưới để giúp bạn chọn lọc các giá trị đó để quyết định điều gì thực sự quan trọng với bạn trong cuộc sống.

• Trách nhiệm
• Thành tựu
• Phiêu lưu
• Tham vọng
• Cân bằng
• Sắc đẹp
• Sở hữu
• Táo bạo 
• Điềm tĩnh 
• Thành công trong sự nghiệp
• Lòng trắc ẩn
• Quan hệ cộng đồng
• Năng lực
• Đóng góp
• Sáng tạo
• Tò mò 
• Quyết đoán
• Giáo dục
• Thanh lịch
• Đồng cảm
• Xuất sắc 
• Hào hứng
• Chuyên môn
• Công bằng
• Đức tin
• Tiếng tăm
• Sống vì gia đình
• Tình bạn
• Vui đùa
• Trao lại cho người khác
• Tử tế
• Gan góc
• Phát triển
• Hạnh phúc
• Sức khoẻ
• Thành thật
• Danh dự
• Hài hước
• Sự ảnh hưởng
• Trí tuệ
• Niềm vui
• Công lý
• Lòng tốt
• Kiến thức
• Lãnh đạo
• Học hỏi 
• Gia sản
• Tình yêu
• Trung thành
• Cách cư xử
• Quyền lực
• Công việc có ý nghĩa
• Cởi mở
• Lạc quan
• Thứ tự
• Lòng yêu nước
• Hoà bình
• Hưởng thụ
• Tự chủ
• Nổi tiếng
• Công nhận
• Tôn giáo
• Danh tiếng
• Tôn trọng
• Trách nhiệm
• An toàn
• Lòng tự tôn
• Nhạy cảm
• Dịch vụ
• Đơn giản
• Tinh thần
• Ổn định
• Địa vị
• Thành công
• Ổn định
• Địa vị
• Thế mạnh
• Cấu trúc
• Làm việc nhóm
• Chịu đựng
• Biết ơn
• Chín chắn
• Truyền thống
• Đáng tin cậy
• Đặc biệt
• Tầm nhìn
• Giàu có
• Thông thái

Khi làm theo hướng dẫn dưới đây, bạn có thể thêm vào những giá trị của riêng mình mà chưa có trong danh sách, vì đây không phải là tất cả. Danh sách này có thể không bao giờ kết thúc, nhưng đây là một vài giá trị phổ biến nhất.

1. Sau khi bạn đọc danh sách trên, hãy viết ra 5-10 giá trị mà bạn tin rằng chúng đã giúp bạn tại thời điểm khó khăn trong cuộc sống.
2. Tiếp theo, đọc lại danh sách lần nữa và viết ra 5-10 giá trị khác mà bạn tin rằng chúng đã giúp bạn tại những thời điểm thành công nhất trong cuộc đời.
3. Cuối cùng, từ 10-20 giá trị bạn vừa viết ra, đọc lại chúng và nghĩ đến thời điểm bạn cảm thấy hài lòng nhất. Giờ hãy khoanh tròn 5 giá trị bạn tin rằng chúng đã giúp bạn trong thời điểm bạn thấy hài lòng nhất trong cuộc sống.

Đừng giảm đi những giá trị khác bạn viết ra, vì đó vẫn là những giá trị hàng đầu đối với bạn. Nhưng sẽ thật hữu ích để nhận ra 5 giá trị đầu tiên, vì chúng sẽ định hình một cách đáng kể quyết định và chiều hướng cuộc đời bạn.

Liên kết cuộc sống với giá trị cốt lõi của bạn

Giờ khi bạn nhận ra bạn coi trọng điều gì nhất trên thế giới này, đã đến lúc để kiểm tra những giá trị này. Đây là một cách thực tế để bắt đầu liên kết cuộc sống của bạn với năm giá trị hàng đầu bạn vừa liệt kê: viết ra năm câu cho mỗi giá trị bắt đầu như sau:

Tôi coi trọng (điền vào chỗ trống), nên tôi sẽ (điền vào chỗ trống với điều gì đó liên kết với giá trị này).

Hãy cố nghĩ từ 3-5 câu cho từng giá trị trong nhóm năm giá trị đó. Viết ra một cách rõ ràng với chủ định rằng bạn sẽ hành động. Dán những câu này ở một nơi bạn có thể dễ dàng nhìn thấy hàng ngày, ví dụ như mặt trước tủ lạnh hoặc ở gương trong phòng tắm.

Đây là ví dụ ba câu về giá trị của đức tin:

• Tôi coi trọng đức tin, nên tôi sẽ tham dự các buổi lễ hàng tuần.
• Tôi coi trọng đức tin, nên tôi sẽ cam kết đọc về tôn giáo hàng ngày.
• Tôi coi trọng đức tin, nên tôi sẽ cầu nguyện hàng ngày.

Chứng minh bằng hành động

Cách để chứng minh các giá trị của bạn có ý nghĩa là hãy hành động. Nếu bạn không hành động vì giá trị đó, thì chúng không hề đáng giá hoặc mang lại lợi ích cho bạn.

Nếu bạn coi trọng sự thành thật, nhưng bạn chưa có thói quen thành thật trong kinh doanh, thì bạn phải đánh giá hành động của mình. Hãy nhìn lại bản thân và điều bạn coi trọng một cách trung thực. Bạn có đang làm theo những giá trị đó không hay bạn chỉ ngưỡng mộ giá trị đó và ước rằng bạn sẽ làm theo? Hãy chuẩn bị cho thành công bằng việc tìm cách thực hiện các giá trị đó trong cuộc sống hàng ngày. Ví dụ, nếu bạn coi trọng sức khoẻ, thì bạn nên ưu tiên tập luyện và ăn uống đúng cách trong cuộc sống hàng ngày.

Những giá trị chỉ có hiệu quả và hữu dụng nếu bạn đưa nó vào luyện tập hằng ngày. Sống một cuộc sống hài lòng có nhiều điều tuyệt vời để làm với những giá trị bạn giữ trong tâm trí và trái tim cùng với việc bạn đưa những giá trị vào luyện tập hằng ngày tốt như thế nào. 

Tài liệu tham khảo