Giấc ngủ là yếu tố quan trọng bậc nhất trong việc giữ gìn sức khỏe. Nhiều người nghĩ rằng chỉ cần ngủ sáu, bảy tiếng một ngày là đủ. Một số khác lại tin rằng những đêm thức trắng thời đại học sẽ chẳng ảnh hưởng gì đến chúng ta sau này cả.
Mặc dù chúng ta đều là những người bận rộn, thì việc thức khuya nhiều để đáp ứng đầy đủ những hạn chót sẽ ảnh hưởng đến cuộc sống của bạn.
Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu xem các thói quen ngủ không tốt ảnh hưởng tới sức khoẻ tâm lý và thể chất của bạn ra sao, và các thói quen tốt bạn nên hình thành để luôn tràn đầy năng lượng mỗi ngày.
Nếu bạn không có những thói quen ngủ đúng đắn, công việc và cả đời tư của bạn cũng sẽ có nguy cơ bị ảnh hưởng. Những dấu hiệu kiệt sức dù là nhỏ nhất cũng có thể phát đi tín hiệu rõ rệt đến người khác.
Bạn có thể tiếp tục sinh hoạt sau khi mất ngủ hàng giờ liền mà vẫn tin rằng mọi thứ sẽ ổn, nhưng sau một thời gian, bạn sẽ thấy quá sức và không tập trung được vào công việc. Cuối cùng bạn có thể sẽ nói những câu như: "Ôi trời, hôm nay mình tệ quá, đừng bận tâm đến tôi."
Đúng vậy, những người xung quanh sẽ để ý nếu bạn trông hơi mệt mỏi hay không thể theo kịp tiến độ công việc. Nếu bạn thấy cần phải ngủ một chút vì bạn mệt, điều đó có nghĩa bạn đã không ngủ ngon vào đêm hôm trước. Những giấc ngủ ngắn rất tốt cho sức khoẻ vì chúng tăng cường năng suất làm việc cũng như giúp bạn tránh khỏi việc phải dựa vào đồ ngọt nhiều đường.
Đây là một ví dụ cho thói quen ngủ xấu: bạn thức quá muộn, để rồi hôm sau phải cố ngủ bù để có thể làm việc, nên bạn đánh một giấc mười phút, rồi hai mươi phút, rồi cả tiếng đồng hồ!
Theo Tổ chức Nghiên cứu Giấc ngủ Hoa Kỳ, nếu bạn có những giấc ngủ ngắn do mệt mỏi, cuối cùng bạn sẽ đi vào một chu kỳ ngủ gây rối nhiễu thời gian biểu thức/ngủ của bạn. Các nhà khoa học gọi nó là nhịp sinh học, một đồng hồ sinh học 24 giờ cùng với các chu kỳ giữa sự mất ngủ và sự tỉnh táo xảy ra đều đặn. Chiếc đồng hồ này tồn tại trong bộ não và quyết định mức năng lượng cao hay thấp của bạn vào các giai đoạn khác nhau trong ngày.
Nếu sự tỉnh táo của bạn lúc nào cũng gặp khủng hoảng thì bạn đang tự gây rắc rối thường xuyên cho bản thân rồi.
Có rất nhiều hậu quả từ nhỏ đến lớn bạn sẽ gặp phải nếu bạn đang không ngủ đủ giấc. Các nghiên cứu hiện nay cho thấy tám tới chín tiếng ngủ mỗi ngày là cực kì cần thiết. Ít hơn mức đó và chất lượng công việc cũng như nhiều điều khác trong cuộc sống của bạn sẽ bị ảnh hưởng tiêu cực. Bạn sẽ không muốn coi nhẹ các xáo trộn và vấn đề về giấc ngủ đâu.
Nhiều khi chúng ta có thể nghĩ rằng chúng ta đang ngủ đủ và không rõ tại sao vẫn cảm thấy mệt mỏi, kiệt sức. Thật dễ dàng để đổ lỗi cho chế độ ăn uống hay việc tập thể dục chưa đủ, hoặc tại công việc đang gây ảnh hưởng đến bạn. Và đúng, các yếu tố đó cũng đóng góp vào việc thiếu năng lượng của bạn.
Ngày nay, trong thời đại kỹ thuật số, xây dựng một chế độ ngủ đúng đắn còn khó khăn hơn khi chúng ta liên tục bị kích thích bởi những yếu tố bên ngoài - tin tức, mạng xã hội, và chờ đã, đang có chuyện gì xảy ra với thế giới điên rồ này vậy?
Chúng ta sống trong một thời kì mà sự dựa dẫm vào điện thoại di động là không thể phủ nhận và cũng gây ảnh hưởng tới sức khoẻ tâm lý, cảm xúc và thể chất của chúng ta. Tôi đã từng nghe nhiều người phàn nàn về việc phải để ý đến tài khoản email cả đêm ròng.
Chúng ta đang dung nạp và nội tâm hoá nhiều thứ hơn chúng ta nhận ra, và chúng ta cần phải có thời gian nghỉ ngơi. Đây là lí do tại sao việc ngủ chín tiếng một đêm là cần thiết.
Bộ não của chúng ta cần được ngủ để xử lí thông tin và nghỉ ngơi. Nếu bạn chưa biết làm thể nào để có một chế độ ngủ khoẻ mạnh, dưới đây là một số thói quen cần tránh.
1. Đặt điện thoại ngay cạnh đầu trong khi ngủ
Bạn có để điện thoại dưới gối khi ngủ không? Bạn có nên dựa vào chế độ báo thức của điện thoại để giúp bạn thức dậy vào buổi sáng không?
Dùng điện thoại để bắt đầu ngày mới không phải là một ý hay. Bạn sẽ kiểm tra email hay các trang mạng xã hội khác ngay khi chuông báo thức reo lên, và tâm trạng của bạn sẽ có nguy cơ tụt dốc.
Một cái đầu tỉnh táo sẽ giúp bạn đi vào giấc ngủ nhanh chóng, dễ dàng mà không có một thiết bị điện tử nào ở xung quanh. Và bạn sẽ cảm thấy sảng khoái khi thức dậy.
2. Để các thiết bị công nghệ trong phòng ngủ
Các thiết bị công nghệ thường có ánh đèn rất sáng. Một căn phòng đầy ánh sáng điện tử như vậy sẽ gây rối nhiễu giấc ngủ hoặc khiến bạn muốn làm việc hay làm những thứ khác.
Một căn phòng tối hoàn toàn sẽ cho phép não bộ xử lí melatonin, một chất dẫn truyền thần kinh gây mệt mỏi và khiến chúng ta sẵn sàng để ngủ. Ví dụ, ánh sáng xanh từ màn hình điện thoại của bạn là đủ để đánh lừa não bộ, khiến nó nghĩ rằng trời vẫn còn sáng.
Các thiết bị điện tử như bàn chải đánh răng tự động, tivi, máy tính, máy khuếch tán, v.v. nên được đặt ở nơi khuất tầm nhìn.
3. Một môi trường bừa bộn
Những mớ bừa bộn, quần áo bẩn, các chồng giấy tờ, và những thứ bạn có thể chồng đống lên thành núi nên được giữ ở mức tối thiểu.
Một môi trường bừa bộn sẽ gây căng thẳng cho bạn và khiến bạn cảm thấy "có quá nhiều thứ cần làm." Giảm thiểu số lượng đồ đạc sẽ giúp giảm stress, thúc đẩy sự an hoà và cho bạn một cảm giác bình yên.
Khi chúng ta già đi, sẽ rất dễ để tích trữ đồ đạc trong một không gian nhất định. Tủ quần áo, gara, hay tầng hầm trở thành bãi rác. Nhưng sống theo cách này theo thời gian sẽ làm giảm sút sức khoẻ tâm lý và thể chất của bạn. Bạn có thể chưa nhận ra mình cảm thấy choáng ngợp đến mức nào khi có quá nhiều đồ đạc như thế.
Tim bạn cũng sẽ cảm nhận được sự căng thẳng và áp lực theo thời gian. Tôi không nói bạn cần phải theo lối sống tối giản đâu.
Bạn chỉ cần dành chút thời gian để xem xem mình có thể làm giảm thiểu lượng đồ đạc tồn đọng trong nhà đến đâu thôi.
4. Làm việc sát giờ đi ngủ
Nếu bạn là sếp của chính mình hoặc công việc của bạn cho phép bất cứ ai gọi điện cho bạn vào bất cứ lúc nào để đòi hỏi điều gì đó, hãy học cách nói không.
Sẽ rất vất vả nếu nghề nghiệp của bạn yêu cầu bạn phải sẵn sàng vào mọi lúc. Bạn có quyền đặt ra những giới hạn về sức khoẻ và sắp xếp thời gian nghỉ ngơi vài giờ trước khi ngủ.
Có một lịch sinh hoạt sau khi ăn tối có thể là câu trả lời để chấm dứt sự hỗn loạn trong thời gian biểu của bạn. Nếu bạn không cho bản thân vài giờ nghỉ ngơi này, bạn sẽ cảm thấy mất cân bằng đó.
Sau khi đã biết tất cả những thói quen ngủ xấu bạn nên từ bỏ, dưới đây là những thói quen tốt bạn nên hình thành:
1. Đầu tư vào một chiếc máy khuếch tán
Một chiếc máy khuếch tán có rất nhiều lợi ích cho giấc ngủ của bạn. Các loại tinh dầu nhiều năm nay đã được dùng để chữa mất ngủ, rối loạn giấc ngủ, và để khởi động lại não bộ trong khi làm giảm sự lo âu.
Các loại tinh dầu như oải hương hay nữ lang hoa là tốt nhất trong việc hỗ trợ giấc ngủ. Tinh dầu oải hương xoa dịu hệ thần kinh bằng cách làm giảm bớt những suy nghĩ gây lo lắng, hạ huyết áp và nhịp tim. Những tinh dầu này, giống như tinh dầu cúc La Mã (chamomile), khởi động quá trình chuẩn bị ngủ cho cơ thể và tinh thần của bạn một cách tự nhiên.
Tham khảo ý kiến bác sĩ của bạn trước khi sử dụng các loại tinh dầu để đảm bảo chúng phù hợp với bạn.
2. Xếp sẵn quần áo và đồ tập thể dục vào đêm hôm trước
Một hệ thống là cách tốt nhất để vượt qua căng thẳng và lo âu, những thứ gây cản trở giấc ngủ của bạn.
Các buổi sáng nên được dành cho việc chuẩn bị một bữa sáng tốt cho sức khỏe, chứ không phải để vội vàng chọn một bộ quần áo rồi đi. Nếu bạn đang vấp phải lỗi này gần đây, hãy thử lên một lịch sinh hoạt để việc đi ngủ và thức giấc ít bị xáo trộn hơn.
Một ngày tuyệt vời thực chất đã bắt đầu từ đêm hôm trước rồi. Đây là những thói quen chánh niệm có thể thay đổi ngày của bạn cũng như cuộc đời bạn về lâu dài.
3. Thay đổi nhạc chuông báo thức
Thay vì thức dậy với một âm báo thức đinh tai nhức óc, hãy thử cài đặt những câu từ mang tính động viên hay những âm thanh từ thiên nhiên. Có những chuông báo thức bạn có thể cài để bạn thức giấc với một giọng nói nhẹ nhàng kể cho bạn những điều tích cực.
Các ứng dụng trong điện thoại của bạn có thể thực hiện điều này. Một âm báo thức gây sốc có thể khiến bạn tức giận và làm việc thức giấc trở nên dễ sợ, đặc biệt là nếu âm thanh đó khiến bạn chửi thề ngay khi mở mắt.
Các buổi sáng nên được dành cho việc từ từ thích nghi với ngày làm việc, không phải là để bắt đầu ngày mới một cách chộp giật.
4. Thực hiện một hoạt động thiền định trước giờ đi ngủ
Một tiếng trước khi đi ngủ, làm một việc gì đó để loại bỏ mọi suy nghĩ trong đầu bạn. Rửa bát đĩa và làm sạch bếp là một cách hiệu quả để trút bỏ lo âu và căng thẳng sau một ngày hoạt động.
Hãy thử đi dạo ngoài trời và lắng nghe hơi thở, bước chân của bạn và thiên nhiên xung quanh mình. Làm gì đó để thư giãn, dù chỉ trong một thời gian ngắn, sẽ xoa dịu tâm trí bạn.
Bạn có thể sử dụng các bài thực hành về lối sống như chiến lược để hình thành thói quen ngủ điều độ hơn. Bạn sẽ cảm nhận được sự khác biệt. Theo thời gian, bạn sẽ thấy tràn trề năng lượng hơn và bắt đầu ngày mới tốt hơn.
Sáng sớm và hoàng hôn là rất quan trọng cho não bộ điều tiết một chu trình ngủ/thức hợp lý để bạn có thể thành công trong cuộc sống hàng ngày.
Nguồn ảnh bìa: Unsplash từ unsplash.com